Sint Martinus

MartInI pVra LIberaLItate ConDItVr is het opschrift van de gevelsteen, die geplaatst is boven de toegang van het Hofje Sint Maartenshuizen aan de Grote Looiersstraat 27. Het betekent: Uit zuivere liefdadigheid van Martinus wordt (dit huis) gesticht.

De toen zogeheten "Fundatie van St. Marten in de groote Leurestraet" is in 1715 gesticht door de "Joffe Helena Frencken...ter volbrenging der begeerde ende goede intentie van wijlen haeren broeder Martinus Frencken, salig", zo staat te lezen in de notariële akte van notaris J.C. à Cruse. Hoewel de ongetrouwd en kinderloos gestorven Martinus (1645-1713), kanunnik van het Sint Servaaskapittel, in zijn testament aan zijn broer en beide zusters verzocht had om uit zijn nalatenschap een hofje te stichten, was het alleen zijn jongste zuster Helena die deze taak voortvarend op zich nam. Zij was het die de hele zaak organiseerde, de grond kocht, de architect en de bouwlieden aanstelde, zorgde dat de huisjes werden ingericht en dat er bewoonsters kwamen. Voorwaar een vrouw "die haar mannetje stond", iets wat in die tijd niet zo gebruikelijk was.

Aldus werd in 1715 een hof ingericht voor "derthien huijskens tot bewoninge van eenige arme vrou persoonen out ontrent sestigh iaeren, ... van de warachtighe Roomsche Catholijcke religie, van borgers affcomste deser stadt..".

De opdracht van de bouw van deze huizen werd op 30 mei 1715 gegund aan de stadsbouwmeester van Maastricht Gillis Doyen voor 14.500 gulden en is in hetzelfde jaar opgeleverd. De huidige provisoren, de meesten nog verwanten van de schenker, trachten ook na ruim 300 jaar eenvoudige doch goedkope woonruimte te verschaffen aan minvermogende ouderen uit Maastricht e.o.

‍

‍

Dit hofje werd gebouwd in 1715 dankzij een legaat van Martinus Frencken (1655-1713), die kanunnik van het Sint Servaaskapittel was. De gevelsteen boven de entree toont Sint Martinus met een Latijns tijdvers uit 1715: ‘Martini pUra LiberaLitate ConDitUr’ (Gesticht door de nobele vrijgevigheid van Martinus).