De Hoofdwacht

Hendrik Jacob Ghier kreeg eind 1736 de opdracht de Hoofdwacht te bouwen. Twee jaar later was het pand gereed, maar het moest vanwege de slechte fundering in 1774 opnieuw geheel opgetrokken worden. Ooit vormde het onderkomen het zenuwcentrum van het militaire garnizoen, dat in zijn hoogtijdagen elfduizend militairen telde.

De Hoofdwacht is het gebouw waar de stadswachten verbleven en waar de sleutels van de stadspoorten en andere vestingwerken werden bewaard. Van hieruit werd de wacht over de poorten verdeeld. Tevens bevond zich er een kleine troepenmacht met enkele kanonnen, die in geval van onraad als eerste in actie moest komen en alarm moest slaan. Op het Vrijthof werden troepen geïnspecteerd en werden ook militaire straffen voltrokken. Zo stond er naast de Hoofdwacht een houten paard, een strafinstrument voor lichtere vergrijpen.
Het militair wachtgebouw is een herinnering aan Maastrichts bewogen tijd als vesting- en garnizoensstad. Door de strategische ligging van Maastricht: de meest voorhanden route voor de legers, die van noord naar zuid (en omgekeerd) moesten trekken, liep door de Maasvallei. Hierdoor heeft de stad in de loop der tijd verschillende belegeringen doorstaan. Hollanders, Spanjaarden en Fransen hebben met regelmaat met hun legers voor de stadspoorten gestaan. Dit gebouw fungeert als commandocentrum van de legers, die in Maastricht gestationeerd waren.

Sinds 1967 was de Regimentscommandant van het Regiment Limburgse Jagers er gehuisvest. Met het officiële vertrek van de Limburgse Jagers op 9 maart 2006 verlieten de laatste militairen Maastricht. Voor de Hoofdwacht had Defensie geen andere bestemming meer voorhanden. Daarom werd het gebouw verkocht aan de Gemeente Maastricht. De voorwaarde van verkoop was dat het gebouw een publieke functie kreeg. De gemeente Maastricht gebruikt de ruimte nu vooral als een tentoonstellingsruimte, en sinds 2016 is de Hoofdwacht ook te gebruiken als trouwlocatie.