Anno in den dobbele sleutel 1830

Na bijna 100 jaar van omzwervingen is de gevelsteen “ANNO IN DEN DOBBELE SLEUTEL 1730” herplaatst op het binnenterrein van brouwerij Bosch, dat verborgen ligt achter de huizen tussen de Rechtstraat en de Wijcker Grachtstraat. Ver uit het zicht en slechts voor de toevallige voorbijganger toegankelijk, wanneer de poort op nr. 26 in die laatstgenoemde straat open staat.
Dat de gevelsteen hier op deze plek is terecht gekomen is niet toevallig, maar gebaseerd op het onderschrift bij de foto, die van de "dobbele" sleutel is gemaakt omstreeks 1912: “adres Rechtstraat 61 (achterhuis)”. Het lijkt dus wel logisch dat men later aangenomen  heeft, dat de steen hier bij “Brouwerij Bosch” op het juiste adres was.

Dat is echter niet zo. Menigeen herinnert zich waarschijnlijk nog wel de vroegere verfhandel Felix in het grote pand Rechtstraat 57-59. Oorspronkelijk waren dat drie aparte huizen, wat nu nog goed aan de verspringende dakpartijen te zien is: op nr. 57 “de dobbele sleutel” (het linker gedeelte met de grote poort) en daarnaast “de vogelzang” en “de geldkist”, samengevoegd tot nr. 59.
Op twee plekken vind je bewijs: in de gichten (register van aan- en verkoop) waar “de dobbele sleutel” als huisnaam in de Rechtstraat terug te vinden is én in het stedelijk register van (rooi)lijntekking, dat vermeldt dat op “8 juli 1730 linie getrocken is tot Wyck aan het huis van Godvree, genaemt den dobbelen Sleutel.”
Het cruciale jaartal 1730 van de herbouwing is ook op de gevelsteen te vinden, al is bij nadere beschouwing te zien dat dit later om een nog onbekende reden “aangepast” is door een 8 over de 7 heen te kappen.
Het is niet duidelijk welke gebeurtenis er toe geleid heeft de "dobbele" sleutel uit de gevel te verwijderen of het moet de latere constructie van de grote poort zijn geweest, waardoor er te weinig plaats overbleef voor de steen. Waarschijnlijk is dat rond 1840 gebeurd toen alle drie de huizen met de koop van het tussenliggende huis “de vogelsang” eigendom waren geworden van grutter Lemaire, die daar een graanpellerij en pletterij dreef.

Hoewel blij met iedere steen die weer herplaatst wordt – van groot belang voor het behoud -  zou herplaatsing in de voorgevel van Rechtstraat nr. 57 historisch juister zijn geweest.

Een dubbele sleutel kan eveneens een verwijzing zijn naar de H. Petrus. Dezelfde sleutels zijn b.v. terug te vinden boven diens beeld op het zijaltaar in de kerk van St.Pieter-beneden.

‍

‍